بررسی جایگاه یوز و کارکردهای آن در تاریخ ایران

Authors

  • رضا محمدی دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه بوعلی سینا همدان، ایران.
  • علی زارعی دانش‌آموخته دکتری تاریخ، پژوهشکده امام خمینی (س) و انقلاب اسلامی، ایران.
Abstract:

یوز یا یوزپلنگ از گونه‌های جانوری در خطر انقراض ایران است که نه تنها جزئی از تاریخ طبیعی این مرزوبوم به شمار می‌رود بلکه در تاریخ، فرهنگ و تمدن ما نیز نقش دارد. از همین رو پژوهش حاضر در نظر دارد تا با روشی تحلیلی ـ توصیفی و با استفاده از منابع و مآخذ تاریخی، به جایگاه یوز در تاریخ ایران بپردازد و به این پرسش بنیادی پاسخ دهد که این گونه جانوری چه جایگاه و کارکردهایی در تاریخ ایران داشته است؟ یافته‌های پژوهش حکایت از آن دارد که در تاریخ ایران از یوز به عنوان حیوان شکاری در مراسم شکار و بزم و رزم استفاده می‌شده و در پاره‌ای از موارد به عنوان هدیه و کالایی ذی‌قیمت به دربار شاهان ارسال می‌گردیده است. حتی در دوره‌ی مغول یوز را به عنوان مالیات ثابت از ولایاتی که این گونه جانوری در آن می‌زیست، دریافت می‌کردند. علاوه بر این ادبیات منثور و منظوم ما از یوز تأثیر پذیرفته و در امثال و اشعار، به یوز اشارات فراوانی شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

حمام و کارکردهای اجتماعی آن در سده‌های میانۀ تاریخ ایران

حمام، برخلاف تصوّر رایج، صرفاً، مکانی برای نظافت و تطهیر نبوده و با توجه به ظرفیت‎ها و ویژگی‎های خود، دارای کارکردهای اجتماعی و حتی سیاسی در تمام تاریخ ایران بوده ‎است. این کارکردها بیانگر این واقعیت است که حمام به عنوان یکی از عوامل اثرگذار در تاریخ تحوّلات اجتماعی ‌ایران، ‎به‎ویژه در سده‌های میانۀ اسلامی‌، نقش و جایگاه مؤثری داشته ‎است. حال، نوشتار حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی و با بهره‌گیری از م...

full text

حمام و کارکردهای سیاسی آن در سده‌های میانه تاریخ ایران

حمام به عنوان یکی از شاخصه‌های حائز اهمیت شهرهای اسلامی- ایرانی علاوه بر کارکردهای اجتماعی و گاهی علمی و فرهنگی، در امر سیاست نیز محل رجوع بوده است. این موضوع به حدی اهمیت دارد که می‌تواند به فهم تاریخ تحولات سیاسی تاریخ ایران در سده‌های میانه اسلامی کمک کند. این پژوهش به روش توصیفی–تحلیلی در پی پاسخ به این سئوال اصلی بوده است که کارکردهای سیاسی حمام در سده‌های میانه تاریخ ایران چیست؟ یافته‌های...

full text

بررسی جایگاه آتش در تاریخ ایران باستان

با کشف آتش در دوره پارینه‌سنگی، از آنجا که این پدیده نقش به‌سزایی در پیشرفت و تداوم زندگی بشری داشت، به‌تدریج در باورهای دینی ملل باستان، به‌ویژه مشرق زمین، از جایگاه خاصی برخوردار شد. بدیهی است که ایرانیان باستان نیز از این امر مستثنی نبوده‌اند. اگرچه تاکنون تحقیقات علمی فراوانی در عرصه ایران‌شناسی انجام گرفته‌است، بیشتر این پژوهش‌ها درباره اقوام و دولت‌های آریایی بوده و کمتر به اقوام بومی فلا...

full text

بررسی تطبیقی کارکردهای شعر در تاریخ بیهقی و تاریخ فخری

شعر و تاریخ دو حوزۀ جدا از هم هستند و درک سازگاری این دو در یک اثر مشکل است؛ خاستگاه اولی خیال است و خاستگاه دومی عالم واقع. اما شعر به عنوان یکی از ابزارهای سودمند و سازنده، حضور گسترده‌ای در متون تاریخی دارد و نقش و کارکردهای فراوانی نظیر ادبی، تاریخی، استنادی و تفسیری ایفا می‌کند و تاریخ‌نگاران برای بیان مقاصد خود از آن بهره می-گیرند. پژوهش پیش‌رو در صدد بررسی تطبیقی و تبیین کارکردهای مختلف ...

full text

پوشاک، فرهنگ و کارکردهای آن در تاریخ بیهقی

آشنایی با فرهنگ هر جامعه، نیازمند مطالعه و بررسی پدیده‌های اجتماعی و فرهنگی آن جامعه است. پوشاک یکی از مهم‌ترین آن پدیده‌های فرهنگی است و از زوایای مختلف اجتماعی، هنری، فرهنگی، مذهبی و ... قابل بررسی است. منظور از پوشاک مجموعه جامه‌ها و وسایلی است که انسان به خود می‌پوشاند تا نیازهای مختلف خود را در مقابل عوامل طبیعی و اقلیمی با آن برطرف کند. پوشاک در اصل تن‌پوشی در مقابل آسیب‌های طبیعی بوده، ا...

full text

بررسی جایگاه آتش در تاریخ ایران باستان

با کشف آتش در دوره پارینه سنگی، از آنجا که این پدیده نقش به سزایی در پیشرفت و تداوم زندگی بشری داشت، به تدریج در باورهای دینی ملل باستان، به ویژه مشرق زمین، از جایگاه خاصی برخوردار شد. بدیهی است که ایرانیان باستان نیز از این امر مستثنی نبوده اند. اگرچه تاکنون تحقیقات علمی فراوانی در عرصه ایران شناسی انجام گرفته است، بیشتر این پژوهش ها درباره اقوام و دولت های آریایی بوده و کمتر به اقوام بومی فلا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 1

pages  149- 168

publication date 2020-08-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023